Stosowność jako warunek sine qua non kompetencji komunikacyjnej
DOI:
https://doi.org/10.29107/rr2020.3.1Słowa kluczowe:
stosowność, kompetencja komunikacyjna, grzeczność, kontekst, skutecznośćAbstrakt
Głównym celem badawczym niniejszego opracowania jest określenie roli oraz standardów stosowności w kompetencji komunikacyjnej. Celem szczegółowym artykułu jest ustalenie tego, co określa stosowność – czym jest i po czym poznać, że ktoś zachowuje się stosownie w określonej sytuacji komunikacyjnej. Przedstawiony tu artykuł ma charakter przeglądowy. W wyniku przeprowadzonej analizy treści literatury przedmiotu z zakresu kompetencji komunikacyjnej, stosowności oraz grzeczności usystematyzowano kluczowe dla podjętego tematu pojęcia, określono rolę stosowności w kompetencji komunikacyjnej oraz przedstawiono standardy stosowności, potwierdzające posiadaną kompetencję komunikacyjną.
Bibliografia
Arndt, Horst; Janney, Richard W. 1980. “The clanger phenomenon: The nondeviant nature of deviant utterances. International Review of Applied Linguistics.” Language Teaching 18: 41-57.
DOI: 10.1515 / iral.1980.18.1-4.41
Arndt, Horst; Janney, Richard W. 1985. “Politeness revisited: Cross-modal supportive strategies.” International Review of Applied Linguistics in Language Teaching 23: 281-300. https://doi.org/10.1515/iral.1985.23.1-4.281
Axia, Giovanna; Emanuela Argenti, 1989. Context and linguistic politeness in 7- and 9-year-old Italian children. Paper presented at the Biennial Meeting of the Society for Research in Child Development. Kansas City, MO: ERIC Document Reproduction Service.
Bagarić, Vesna. Djigunović, Jelena Mihaljević. 2007. “Defining communicative competence.” Metodika 8: 94-103.
Bayraktaroglu, Ari. 1991. “Analysis of conversation: Politeness, sequence, and topic with special reference to trouble-talk in Turkish.” Dissertation Abstracts International 52: 16-C.
Biq, Yung-0. 1984. “Indirect speech acts in Chinese polite expressions.” Journal of the Chinese Language Teachers Association 19(3): 1-10.
Biq, Yung-O. 1990. “Question words as hedges in conversational Chinese: A Q and R exercise.” Pragmatics and language learning 1: 141-157.
Brown, Penelope. 1976. “Women and politeness: A new perspective on language and society.” Reviews in Anthropology 3: 240-249.
Brown, Penelope. 1990. “Gender, politeness, and confrontation in Tenejapa.” Discourse Processes 13: 123-141.
Canale, Michael; Swain Merrill. 1981. “A theoretical framework for communicative competence.” W The construct validation of test of communicative competence, red. A. Palmer, P. Groot, G.Trosper, 31-36. Washington, DC: Ablex Publishing Company.
Cazden, Courtney B. 2011. “Dell Hymes’s construct of communicative competence.” Anthropology & Education 42: 364-369.
Celce-Murcia, Marianne. 2008. “Rethinking the Role of Communicative Competence in Language Teaching.” W Intercultural Language Use and Language Learning, red. Eva Alcón Soler, Maria Pilar Safont Jordà, 41-57. Berlin: Springer, Dordrecht.
Celce-Murcia, Marianne; Dörnyei, Zoltan; Thurrell, Sarah. 1995. “A pedagogical framework for communicative competence: A Pedagogically motivated model with content.” Issues in Applied Linguistics, 6(2). https://escholarship.org/uc/item/2928w4zj, 15.09.2020.
Chomsky, Noam. 1965. Cartesian linguistics, New York: Harper and Row.
Clark, Herbert H.; Dale H. Schunk. 1980. “Polite responses to polite requests.” Cognition 8/2: 111-143. https://doi.org/10.1016/0010-0277(80)90009-8
Cudowska, Agata. 2013. „Uczenie się od Innego jako kompetencja w komunikacji międzykulturowej.” Pogranicze. Studia Społeczne 21: 107-119.
Filipiak, Marian (red.). 2009. Wprowadzenie do socjologii kultury. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Hall, Edward T. 1983. The Dance of Life: The Other Dimension of Time. New York: Doubleday.
Handerek, Joanna. 2015. Pojęcia i definicje kultury. W Filozofia kultury, 23-42, red. Piotr Mróz. Kraków: WUJ.
Hymes, Dell H. 1972. “On Communicative Competence” W Sociolinguistics. Selected Readings, red. J.B. Pride and J. Holmes, 269-293. Harmondsworth: Penguin.
Hymes, Dell. 1967. “Models of the Interaction of Language and Social Setting.” Journal of Social Issues 23: 8-28. doi: 10.1111/j.1540-4560.1967.tb00572.x
Kiełbiewska, Anna M. 2016. „Narracje grzeczności… czyli kto uczy w mediach dobrych manier?”. Res Rhetorica 2: 59-65.
Kirstein, Kurt D. 2016. “Developing trust within international teams: the impacts of culture on team formation and process.” W Handbook of research on effective communication, leadership, and conflict resolution, red. Anthony H. Normore, Larry W. Long, Mitch Javidi, 354-370. Hershey, PA: IGI Global.
Knapp, Mark L.; Daly, John A. 2011. The SAGE Handbook of Interpersonal Communication. Thousand Oaks: SAGE Publications.
Knoblauch, Hubert. 1995. Communication, contexts and culture. W Culture in Communication. Analyses of Intercultural Situations, red. Aldo di Luzio, Susanne Günthner, Franca Orletti, 3-33. Amsterdam, Philadelphia: John Benjamins.
Korczyński, Mariusz; Okrasa, Marzena Anna. 2015. „Dystans społeczny rodziców wobec innych narodowości wyznacznikiem
dialogu międzykulturowego”. Studia Białorutenistyczne 9: 105-117. DOI:10.17951/sb.2015.9.105
Korolko, Mirosław. 1998. Sztuka retoryki. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Locher, Miriam A. 2004. Power and politeness in action: disagreements in oral communication. Berlin: M. de Gruyter.
Lakoff, Robin T. 1973. “The logic of politeness, or minding your p’s and q’s.” Chicago Linguistics Society 9: 292-305.
Marcjanik, Małgorzata. 1997. Polska grzeczność językowa. Kielce: Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Jana Kochanowskiego.
Marcjanik, Małgorzata. 2001. W kręgu grzeczności. Wybór prac z zakresu polskiej etykiety językowej. Kielce: Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej.
Marcjanik, Małgorzata (red.). 2005. Grzeczność nasza i obca. Warszawa: Wydawnictwo Trio.
Marcjanik, Małgorzata. 2017. Grzeczność w komunikacji językowej. Warszawa: PWN.
Marcyński, Krzysztof. 2017. Kompetencja komunikacyjna. Studium medioznawcze. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe UKSW.
Matveev, Alexei V.; Nelson, Paul E. 2004. “Cross Cultural Communication Competence and Multicultural Team Performance: Perceptions of American and Russian Managers.” International Journal of Cross Cultural Management 4(2): 253–270. https://doi.org/10.1177/1470595804044752
McLean, Scott. 2005. The Basics of Interpersonal Communication. Yuma: Arizona Western College.
Meier, Ardith J. 1996. “Defining politeness: Universality in appropriateness.” Language Sciences 17/4: 345-356. https://doi.org/10.1016/0388-0001(95)00019-4
Michael J. Beatty, Patricia A. Burant, Jean A. Dobos & Jill E. Rudd. 1996. “Trait verbal aggressiveness and the appropriateness and effectiveness of fathers' interaction plans.” Communication Quarterly 44:1, 1-15, DOI: 10.1080/01463379609369996
Morreale, Sherwyn; Spitzberg, Brian; Barge, Kevin. 2007. Komunikacja między ludźmi. Motywacja, wiedza i umiejętności. Warszawa: PWN.
Newmark, Leonard. 1966. “How not to interfere with language learning.” Language Learning: The Individual and the Process. International Journal of American Linguistics 40: 77-83.
Rada Języka Polskiego, Basic Information about the Council for the Polish Language, http://rjp.pan.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=118%3Abasic.
Scheler, Max. 1960. Die Wissensformen und die Gesellschaft. Bern i Monachium: Francke.
Sivenkova, Maria. 2010. Appropriateness in interpersonal communication. W Discourses in Interaction, red. Sanna-Kaisa Tanskanen, Marja-Liisa Helasvuo, Marjut Johansson and Mia Raitaniemi. 239-262. Amsterdam: John Benjamins Publishing Company.
Słownik Języka Polskiego PWN, hasło: stosowny, http://sjp.pwn.pl/slowniki/stosowny.html [dostęp: 24.01.2020].
Słownik synonimów. https://www.synonimy.pl/synonim/kontekst/ (14.01.2020).
Słownik wyrazów obcych PWN, red. Lidia Wiśniakowska, 220. Warszawa: PWN.
Słupek, Lucyna. Komunikowanie interpersonalne. W Słownik terminologii medialnej, red. Walery Pisarek, 100. Kraków: Universitas 2006.
Snow Catherine E.; Perlmann, Rivka Y.; Gleason, Jean Berko; Hooshyar, Nahid. 1990. “Developmental perspectives on politeness: Sources of children's knowledge.” Journal of Pragmatics 14/2: 289-305.
Spitzberg, Brian H.; Cupach, William R. 1984. Interpersonal communication competence. Beverly Hills, London, New Delhi: Sage Publications.
Stevenson, Angus (ed.). 2010. Oxford Dictionary of English. Oxford: OUP Oxford.
Sun, Hee Park. 2008. “The Effects of Shared Cognition on Group Satisfaction and Performance: Politeness and Efficiency in Group Interaction.” Communication Research 35(1): 88–108. https://doi.org/10.1177/0093650207309363
Vocate, Donna. (Ed.). 1994. Intrapersonal communication: Different voices, different minds. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum.
William L. Benoit; Shirley Drew. 1997. „Appropriateness and effectiveness of image repair strategies.” Communication Reports 10/2: 153-163. DOI: 10.1080 / 08934219709367671
Worsowicz, Monika. 2013. O „duchu stosowności”. Teoria a współczesna praktyka medialna. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Żurek, Anna. 2008. „Teorie grzeczności językowej.” Kształcenie Językowe 7: 33-43.
Pobrania
Opublikowane
Wersje
- 2020-10-07 - (2)
- 2020-10-06 - (1)
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2020 "Res Rhetorica"
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Artykuły publikowane są na lincencji CC BY 4.0. Treść licencji jest dostępna tutaj: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/
Artykuły opublikowane na licencji CC-BY (wersje postprint) mogą być udostępniane przez autorów każdemu, na dowolnej platformie lub za pośrednictwem dowolnego kanału komunikacyjnego pod warunkiem, że zostały przypisane do Res Rhetorica jako pierwotnego wydawcy.
