Wojenna retoryka przemocy w konflikcie rosyjsko-ukraińskim

Abstrakt

Tematem artykułu są relacje medialne z wojny rosyjsko-ukraińskiej opisujące akty przemocy. Przemoc może być komunikatem traktowanym jako środek dominowania ofiar, rytuał integrujący wspólnotę a także jako akt autoprezentacji sprawcy przemocy. Pojęcie retoryki przemocy może się odnosić do opisów przemocy, wypowiedzi towarzyszących przemocy lub będących przemocą językową, wreszcie do wypowiedzi nakłaniających do przemocy lub uzasadniających ją. Artykuł przedstawia cechy charakterystyczne wojennej retoryki przemocy w wojnie rosyjsko-ukraińskiej w wymiarze treści i języka (analizie są poddane tytuły publikacji, określenia opisujące sprawców i ich działania, elementy akcentujące ich brutalność, masowy i systemowy charakter przemocy a także poparcie dla niej ze strony obywateli Federacji Rosyjskiej). Odwołując się do pojęcia retoryki legitymizacji przemocy, autor proponuje mówić w tym przypadku o retoryce delegitymizacji przemocy, na którą składają się: 1. Retoryka drastyczności, brutalności i zwyrodnienia, 2. Retoryka złamania reguł cywilizacyjnych, 3. Retoryka powszechności, systemowości i masowego poparcia dla przemocy, 4. Retoryka bezsensowności przemocy. Konkluzją artykułu jest, iż retoryki te mogą wpływać na wizerunek Rosyjskiej Federacji, jej żołnierzy i obywateli, prowadzić do wykluczenia ich ze wspólnoty cywilizowanych państw i społeczeństw, wzmacniając tym samym wsparcie dla ofiar i walki Ukrainy z najeźdźcami, a więc stając się skuteczną bronią defensywną w wojnie rosyjsko-ukraińskiej.