Grzeczność akademicka. Retoryczna analiza recenzji w postępowaniu habilitacyjnym
DOI:
https://doi.org/10.29107/rr2020.3.2Słowa kluczowe:
grzeczność, recenzja, retoryka, perswazja, komunikacjaAbstrakt
Przedstawiana w tym artykule analiza nie stanowi standardowego opisu omówień prac naukowych, zwanych recenzjami, lecz ukazuje je w nietypowym ujęciu od strony aptum – wedle klasycznych zasad retoryki. Analiza ta obejmuje zarówno poziom tekstowy (inventio, dispositio, elocutio) oraz komunikacyjny, jak też uwarunkowania kontekstowe i konsytuacyjne – w celu wykazania perswazyjnego charakteru analizowanych recenzji, ze szczególnym uwzględnieniem właściwego retoryce, podwójnego odbiorcy perswazji: prymarnego i sekundarnego.
Bibliografia
Arystoteles. 1988. Retoryka. Poetyka, przełożył, wstępem i komentarzem opatrzył Henryk Podbielski. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Balcerzan, Edward. 1988. Jak starzeje się literaturoznawstwo? Siedem odpowiedzi na (podchwytliwe) pytanie. W: Problemy teorii literatury, seria 4, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo.
Barański, Janusz. 2009. Etykieta – rytuał estetyczny. W: Tabu, etykieta, dobre obyczaje, red. Piotr Kowalski, 7-26. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Barłowska, Maria. 2008. Amplifi kacja retoryczna. W: Retoryka, red. Maria Barłowska, Agnieszka Budzyńska-Daca, Piotr Wilczek, 98-115. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Bogołębska, Barbara. 2006. Między literaturą i publicystyką. Łódź: Piktor.
Burke, Kenneth. 1988. Tradycyjne zasady retoryki, tłum. M. Biskupski. W: Studia z teorii literatury. Archiwum przekładów „Pamiętnika Literackiego” II, (red. Kazimierz Bartoszyński, Michał Głowiński, Henryk Markiewicz. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo.
Dymińska, Dominika. To jest moja recenzja waszych wszystkich recenzji, http://www.ha.art.pl/projekty/felietony/4906-to-jest-moja-recenzja-waszych-wszystkich-recenzji.html (20.02.2020).
Grzelka, Monika, Kula, Agnieszka. 2013. Na czym znają się eksperci? – o niektórych funkcjach przytoczenia. W: Komunikacja. Tradycja i innowacje, red. Małgorzata Karwatowska, Adam Siwiec, 145-154. Chełm: Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Chełmie, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Wydział Humanistyczny.
Huszcza, Romuald. 2006. Honoryfikatywność. Gramatyka, pragmatyka, typologia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Jemielniak, Dariusz. 2020. „Nauczka”. Polityka 20: 56.
Kaczmarkowski, Michał. 1996. Retoryka (starożytna) – możliwa podstawa nauk humanistycznych. W: Retoryka antyczna i jej dziedzictwo, red. Jerzy Axer, 95-105. Warszawa: Polskie Towarzystwo Filologiczne.
Kadar Z., Daniel. 2012. “Historical Chinese politeness and rhetoric. A case study of epistolary refusals”. Journal of Politeness Research Language Behaviour Culture 8(1), DOI: 10.1515/pr-2012-0006.
Kempinsky, Grzegorz, Recenzja recenzji, http://www.kempinsky.pl/recenzja-recenzji/ (20.02.2020).
Kiełbiewska, Anna M. 2016. „Narracje grzeczności… czyli kto uczy w mediach dobrych manier?”, Res Rhetorica 2: 59–65.
Kita, Małgorzata. 2005. Językowe rytuały grzecznościowe. Katowice: Wyższa Szkoła Zarządzania Marketingowego i Języków Obcych w Katowicach.
Kodeks etyki pracownika naukowego. 2017. Warszawa: Polska Akademia Nauk, Dom Wydawniczy Elipsa.
Korolko, Mirosław. 1990. Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Krzyżanowska, Natalia. 2015. „Kilka słów o stanie badań nad dyskursem publicznym w Polsce”. Przegląd Socjologii Jakościowej 11(4): 208–221.
Lausberg, Heinrich. 2002. Retoryka literacka. Podstawy wiedzy o literaturze, tłum. A. Gorzkowski. Bydgoszcz: Wydawnictwo Homini.
Lichański, Jakub Z. 1984. Retoryka. Przegląd współczesnych szkół i metod badawczych, W: Retoryka a literatura, red. B. Otwinowska. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo.
Lichański, Jakub Z. 2017. Filologia – filozofia – retoryka. Wprowadzenie do badań (nie tylko) literatury popularnej. Warszawa: Wydawnictwo DiG.
Marcjanik, Małgorzata. 1997. Polska grzeczność językowa. Kielce: Wyższa Szkoła Pedagogiczna.
Marcjanik, Małgorzata. 2015. Polska grzeczność językowa – stan badań. W: (Nie)grzeczność, interakcja, komunikacja, red. Małgorzata Święcicka, Monika Peplińska-Narloch, 11-26 Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
Meyer, Michel. 2010. Urwanie głowy z definicja retoryki: czy jest rozwiązanie problemu?. W: Meyer, Michel, Carrilho, Manuel Maria, Timmermans Benoît, Historia retoryki od Greków do dziś, tłum. Z. Baran, Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.
Modrzejewska, Ewa. 2019. „Wykryto adblocka! Retoryka komunikatów namawiających do odblokowania reklam”, Res Rhetorica 6 (3): 33–52.
Olmen, Daniel Van. 2017. Politeness in language. W: Oxford Bibliographies: Linguistics, red. M. Aronoff, Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/OBO/9780199772810-0161.
Rejter, Artur. 2018. „Styl czy dyskurs naukowy. Perspektywa historyczna”. Forum Lingwistyczne 5: 17–25.
Retoryka klasyczna i retoryka współczesna: pola i perspektywy badań. 2017. red. Cyprian Mielczarski. Warszawa: Wydawnictwo Sub Lupa/Instytut Filologii Klasycznej UW.
Sławiński, Janusz, 2000. „Recenzja”. W: Głowiński Michał, Kostkiewiczowa Teresa, Okopień-Sławińska Aleksandra, Sławiński Janusz, Słownik terminów literackich, red. Janusz Sławiński. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo.
Sokal, Alan, Bricmont, Jean. 2004. Modne bzdury. O nadużywaniu pojęć z zakresu nauk ścisłych przez postmodernistycznych intelektualistów, tłum. Piotr Amsterdamski. Warszawa: Pruszyński i S-ka.
Sulima, Roch. 2009. Przemiany polskiego obyczaju (ostatnie dekady). W: Tabu, etykieta, dobre obyczaje, red. Piotr Kowalski, 289–302. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Szkudlarek-Śmiechowicz, Ewa. 2015. Wartościowanie w recenzjach naukowych (na podstawie recenzji w postępowaniu o nadanie stopnia doktora habilitowanego). W: Człowiek, zjawiska i teksty kultury w komunikacji społecznej, red. Małgorzata Karwatowska, Robert Litwiński, Adam Siwiec, 251-268. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Szymanek, Krzysztof. 2001. Sztuka argumentacji. Słownik terminologiczny. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Uwieść słowem czyli retoryka stosowana. 2003. red. Jakub Z. Lichański. Warszawa: Wydawnictwo DiG.
Wolny-Zmorzyński Kazimierz, Kaliszewski Andrzej, Furman Wojciech, 2006. Gatunki dziennikarskie. Teoria – praktyka – język. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne.
Wojtak, Maria. 1999. Dyskurs asekuracyjny w dyskursie naukowym. W: Dyskurs naukowy – tradycja i zmiana, red. Stanisław Gajda. Opole: Uniwersytet Opolski. Instytut Filologii Polskiej.
Ziomek, Jerzy. 1990. Retoryka opisowa. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo.
Ziomek, Jerzy. 1994. O współczesności retoryki. W: tegoż, Prace ostatnie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Żurek, Anna. 2008. „Teorie grzeczności językowej”. Acta Univesitatis Vratislaviensis. Kształcenie Językowe 7(17): 33–43.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2020 "Res Rhetorica"
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Artykuły publikowane są na lincencji CC BY 4.0. Treść licencji jest dostępna tutaj: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/
Artykuły opublikowane na licencji CC-BY (wersje postprint) mogą być udostępniane przez autorów każdemu, na dowolnej platformie lub za pośrednictwem dowolnego kanału komunikacyjnego pod warunkiem, że zostały przypisane do Res Rhetorica jako pierwotnego wydawcy.