Kradzież baśni, czyli opowieści o państwie w pandemii (w „Wiadomościach” TVP1)
DOI:
https://doi.org/10.29107/rr2022.4.3Słowa kluczowe:
baśń, retoryka, repetycja, pandemia, news, telewizja publicznaAbstrakt
Artykuł przedstawia sposoby konstruowania opowieści o państwie zawarte w magazynach wiadomości telewizji publicznej w czasie pandemii. Sięgnięcie po koncepcję R. Waksmunda o kradzieży baśni pozwala na ujawnienie związków między oboma porządkami wypowiedzi na wielu poziomach: konstrukcji świata przedstawionego, kreacji bohaterów, motywów, ujęć narracyjnych, rozwiązań fabularnych. Odniesienie się do baśni eksponuje także funkcjonalność repetycji – mechanizmu immanentnie wpisanego w ten gatunek, ujawniającego się na wielu poziomach retorycznej organizacji tekstu (na poziomie inwencji, dyspozycji czy elokucji).
Bibliografia
Bednarek, Magdalena. 2020. Baśnie przeobrażone. Transformacje bajki i baśni w polskiej epice po 1989 roku. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Bogunia-Borowska, Małgorzata. 2012. Fenomen telewizji. Interpretacje socjologiczne i kulturowe. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Bourdieu, Pierre. 2008. Zmysł praktyczny, tłum. Maciej Falski. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Brach-Czaina, Jolanta. 1998. Szczeliny istnienia. Kraków: Wydawnictwo eFKa.
Bryła, Władysława i Bryła-Cruz, Agnieszka. 2021. Retoryka „okołowirusowa”. Szkice językowo-kulturowe. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Deuze, Mark. 2020. “The role of media and mass communication theory in the global pandemy”, Communication Today 11 (2): 5-16.
Ferguson, Niall. 2022. Fatum: polityka i katastrofy współczesnego świata, tłum. Wojciech Tyszka. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Foucault, Michael. 2002. Porządek dyskursu, tłum. Michał Kozłowski. Gdańsk: Wydawnictwo słowo/obraz terytoria.
Fuchs, Christian. 2020. “Everyday Life and Everyday Communication in Coronavirus Capitalism”, Triple C: Communications, Capitalism & Critique 18 (1): 375–399.
Goffman, Erving. 2011. Relacje w przestrzeni publicznej. Mikrostudia porządku publicznego, tłum. Olga Siara. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Grzelka, Monika i Kula, Agnieszka. 2012. Przytoczenie w przekazie medialnym. Poznań: Wydawnictwo Rys.
Grzelka, Monika i Kula, Agnieszka. 2020. „Przemoc przez powtórzenie”. W Współczesne media11. Przemoc w mediach, t. 1, red. Iwona Hoffman, Danuta Kępa-Figura. 167-180. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Grzybowski, Jacek. 2021. Covid-19: pandemia naszych czasów. Warszawa: Wydawnictwo Borgis.
Jaskiernia, Alicja. 2021. „Pandemia COVID-19 i »nowa normalność« w systemie komunikowania. Wyzwania regulacyjne epoki cyfry”, Media Biznes Kultura 2 (11): 9–21.
Krastew, Iwan. 2020. Nadeszło jutro. Jak pandemia zmienia Europę. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Lisowska-Magdziarz, Małgorzata. 2008. Media powszednie. Środki komunikowania masowego i szerokie paradygmaty medialne w życiu codziennym Polaków u progu XXI wieku. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Marody, Mirosława (red.). 1991. Co nam, zostało z tych lat… Społeczeństwo polskie u progu zmiany systemowej. Londyn: Aneks.
Melion, Walter S. 2016. Personification: embodying meaning and emotion. Leiden – Boston: Brill Publisher.
Mrozowski, Maciej, 2000, Media masowe. Władza, rozrywka, biznes, Warszawa: ASPRA-JR.
Nielsen, Rasmus Kleis et al. 2020. Navigating the ‘infodemic’: how people in six countries access and rate news and information about coronavirus. Reuters Institute, University of Oxford, online: https://reutersinstitute.politics.ox.ac.uk/infodemic-how-people-six-countries-access-and-ratenews-and-information-about-coronavirus (dostęp 15.12.2021).
Oblicza Komunikacji. 2010. Tabloidyzacja języka i kultury. 3.
Oblicza Komunikacji. 2011. Tabloidy – język, wartości, obraz świata. 4.
Piontek, Dorota, Hordecki, Bartosz, Ossowski, Szymon. 2013. Tabloidyzacja dyskursu politycznego w polskich mediach, Poznań: Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM.
Schank, Roger. 1991. Tell Me a Story: a New Look at Real and Artificial Intelligence. New York: Charles Scribner's Sons.
Szlagowska-Papuzińska, Aleksandra. 2021. Mityzacja choroby: choroba jako konstrukt społeczny i kulturowy. Wrocław: Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich.
Sznajderman, Monika. 1994. Zaraza. Mitologia dżumy, cholery i AIDS. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper.
Sztompka, Piotr. 2008. „Życie codzienne – temat najnowszej socjologii”. W Socjologia codzienności, red. Piotr Sztompka, Małgorzata Bogunia-Borowska. 15-52. Kraków: Znak.
Taibbi, Matt. 2020. Nienawiść sp. z o.o. Jak dzisiejsze media każą nam gardzić sobą nawzajem, tłum. Tomasz S. Gałązka. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne.
Trzebiński, Jerzy. 2002. „Narracyjne konstruowanie rzeczywistości”. W Narracja jako sposób rozumienia świata, red. Jerzy Trzebiński. 17–42. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Turner, Victor. 2005. Gry społeczne, pola i metafory. Symboliczne działania w społeczeństwie, tłum. Wojciech Usakiewicz. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Waksmund, Ryszard. 1978. „Bajkosfera, czyli o życiu semiotycznym fabuł baśniowych. Rekonesans badawczy”, Litteraria 191: 99–119.
Wallis, Patrick i Nehrlich, Brigitte. 2005. “Disease metaphors in new epidemics: the UK media framing of the 2003 SARS epidemic”, Social Science & Medicine, 60(11): 2629–2639.
Wasilewski Jacek. 2012. Opowieści o Polsce. Retoryka narracji, Warszawa: Headmade.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 "Res Rhetorica"
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Artykuły publikowane są na lincencji CC BY 4.0. Treść licencji jest dostępna tutaj: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/
Artykuły opublikowane na licencji CC-BY (wersje postprint) mogą być udostępniane przez autorów każdemu, na dowolnej platformie lub za pośrednictwem dowolnego kanału komunikacyjnego pod warunkiem, że zostały przypisane do Res Rhetorica jako pierwotnego wydawcy.
