Czas poróżnienia: retoryka zatargu o strategie polityczne wobec pandemii covid-19

Autor

  • Michał Mokrzan Uniwersytet Wrocławski Katedra Etnologii i Antropologii Kulturowej

DOI:

https://doi.org/10.29107/rr2023.1.10

Słowa kluczowe:

Jean-François Lyotard, Kenneth Burke, dramatyzm, poróżnienie, polityki pandemiczne

Abstrakt

Akceptując postulat Jean-Françoisa Lyotarda, mówiący o konieczności świadczenia o poróżnieniach, w artykule poddałem analizie retorycznej wielowymiarowy charakter zatargu o polityki wobec pandemii covid-19. ‘Polityki pandemiczne’ to stosowane przez podmioty polityczne materialno-semiotyczne strategie radzenia sobie z sytuacją kryzysową. Za sprawą akcentowania roli konfliktu oraz rytuałów identyfikacji i wykluczenia w procesach społecznych, teoria retoryczna Kennetha Burke’a stanowi wartościowe poznawczo uzupełnienie wspomnianej Lyotardowskiej koncepcji poróżnienia. Zastosowanie pentady dramatystycznej do analizy retoryki zatargu o reakcje na pandemię covid-19 pozwoliło autorowi udzielić odpowiedzi na następujące pytania badawcze: Jakie elementy tworzą dramat społeczny (sytuację retoryczną)? Czego dotyczy działanie oraz na jakiej scenie się ono rozgrywa? Kim są postaci owego działania, jakie podejmują środki i jaki jest cel ich użycia? I wreszcie, jakie relacje (ratios), konstytuujące poróżnienie – samo będące sytuacją retoryczną – stanowią instancję determinującą motywy działania aktorów społecznych?

Bibliografia

Arystoteles. 1988. Retoryka. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Banasiak, Bogdan. 2010. „Poróżnienie, albo «zadanie myślenia»”. W Jean-François Lyotard. Poróżnienie, XI-XXVIII. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Bitzer, Lloyd. 1968. „The rhetorical situation”. Philosophy & Rhetoric 1 (3): 1-15.

Burke, Kenneth. 1941. The philosophy of literary form. Studies in symbolic action. Baton Rouge: Louisiana State University Press.

Burke, Kenneth. 1962. „What are the signs of what? A theory of ‘Entitlement’”. Anthropological Linguistics 4 (6): 1–23.

Burke, Kenneth. 1966. Language as symbolic action. Essays on life, literature, and method. Berkeley – Los Angeles: University of California Press.

Burke, Kenneth. 1969a. A rhetoric of motives. Berkeley – Los Angeles: University of California Press.

Burke, Kenneth. 1969b. A grammar of motives. Berkeley – Los Angeles: University of California Press.

Burke, Kenneth. 2008. „Tradycyjne zasady retoryki”. W Retoryka, M. Skwara (red.), 35-85. Gdańsk: Słowo/obraz terytoria.

German, Kathleen. 2009. „Dramatism and dramatistic pentad”. W Encyclopedia of communication theory, S. W. Littlejohn, K. A. Foss (red.), 320–322. Los Angeles, London, New Delhi: Sage.

Jasinski, James. 2001. „Introduction: on defining rhetoric as an object of intellectual inquiry”. W Sourcebook on rhetoric: key concepts in contemporary rhetorical studies, J. Jasinski (red.) xiii-xxxv. Thousand Oaks, London, New Delhi: Sage Publications.

Lyotard, Jean-François. 2010. Poróżnienie. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Nelson, John. 1987. „Seven rhetorics of inquiry: a provocation”. W The rhetoric of the human sciences. Language and argument in scholarship and public affairs, J. Nelson, A. Megill, D. McCloskey (red.) 407-434. Madison: The University of Wisconsin Press.

Schütz, Alfred. 2008. O wielości światów. Szkice z socjologii fenomenologicznej. Kraków: Nomos.

Vatz, Richard. 1973. „The myth of the rhetorical situation”. Philosophy & Rhetoric 6 (3): 154: 161.

Źródła internetowe

Dziemianowicz-Bąk, Agnieszka. 2021. https://www.facebook.com/dziemianowiczbak, dostęp: 20.06.2022.

Konfederacja. 2020. https://twitter.com/KONFEDERACJA_/status/1343686356434882561, dostęp: 20.06.2022.

Konfederacja. 2022. https://www.facebook.com/photo?fbid=484941139667298&set=a.332193044942109, dostęp: 20.06.2022.

Lewica. 2022a. https://twitter.com/__lewica/status/1487377237540327426?lang=ar, dostęp: 20.06.2022.

Lewica. 2022b. https://twitter.com/__Lewica/status/1489568418294636549, dostęp: 20.06.2022.

Wawer, Michał. 2021. https://twitter.com/RuchNarodowy/status/1463130216386031625, dostęp: 18.06.2022.

Gowork.pl. www.gowork.pl/forum/koronawirus/koronawirus-nie-istnieje, dostęp: 18.06.2022.

Pobrania

Opublikowane

2023-03-31

Jak cytować

Mokrzan, Michał. 2023. „Czas poróżnienia: Retoryka Zatargu O Strategie Polityczne Wobec Pandemii Covid-19”. "Res Rhetorica" 10 (1):163-79. https://doi.org/10.29107/rr2023.1.10.