Retoryczność kolekcji w świetle powieści Johna Fowlesa "Kolekcjoner" (1963)

Autor

  • Jacek Kowalski Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny im. Kazimierza Pułaskiego w Radomiu

DOI:

https://doi.org/10.29107/rr2022.4.4

Słowa kluczowe:

retoryczność kolekcji, John Fawles, poststrukturalizm, retoryczność literacka, piękno w literaturze

Abstrakt

Artykuł porusza problematykę retoryczności kolekcji w świetle debiutanckiej powieści angielskiego pisarza i eseisty Johna Fowlesa Kolekcjoner (1963). Na wstępie uzasadniono sposób rozumienia pojęcia retoryczność jako swoistego doświadczenia kulturowego w oparciu o poststrukturalistyczną teorię literatury Adama Regiewicza oraz przy postrzeganiu literatury jako świadectwa swoistego katalogowania, według Umberto Eco. W artykule retoryczność kolekcji w utworze Fowlesa omówiona jest w kontekście nowoczesne­go doświadczenia piękna. Treść została przeanalizowana przez pryzmat wybranych pism Waltera Benjamina, gdzie retoryczność jest traktowana jako kulturowa gra z konwencją.

Bibliografia

Arendt, Hannah. 2007. Walter Benjamin 1892-1940, przeł. A. Kopacki. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.

Buda, Agata. 2010. „Kanon literatury »wysokiej« jako źródło inspiracji dla kultury popularnej”. Podkarpackie Forum Filologiczne, 1:83-92.

Benjamin, Walter. 2011. Ulica jednokierunkowa, przeł. Bogdan Baran. Warszawa: Aletheia.

Benjamin, Walter. 2013. Das Kunstwerk im Zeitalter seiner technischen Reproduzierbarkeit. Stuttgart: Reclam.

Benjamin, Walter. 2018. Krytyka i narracja. Pisma o literaturze, przeł. Bogdan Baran. Warszawa: Aletheia.

Eco, Umberto. 2009. Szaleństwo katalogowania, przeł. Tomasz Kwiecień. Poznań: Rebis.

Fowles, John. 1992. Kolekcjoner, przeł. Hanna-Pawlikowska-Gannon. Warszawa: Wojciech Pogonowski.

Fowles, John. 1997. Aristos – konstatacje, przeł. Waldemar Łyś. Poznań: Rebis.

Frydryczak, Beata. 2002. Świat jako kolekcja. Próby analizy estetycznej natury nowoczesności. Poznań: Humaniora.

Gołębiewska, Maria. 1993. „Człowiek w technologii – Benjamina szkic do portretu”. W Drobne rysy w ciągłej katastrofie… – obecność Waltera Benjamina w kulturze współczesnej, red. Anna Zeidler-Janiszewska, 85-92. Warszawa: Instytut Kultury.

Jamroziakowa, Anna. 1993. „Fotografia – simulacrum i inaczej nas nie ma”. W Drobne rysy w ciągłej katastrofie… - obecność Waltera Benjamina w kulturze współczesnej, red. Anna Zeidler-Janiszewska, 181-191. Warszawa: Instytut Kultury.

Kaliszewski, Andrzej. 2012. Główne nurty w kulturze XX i XXI wieku, Warszawa: Poltext.

Kałążny, Jerzy. 2009. „W labiryncie Benjaminowskich »Pasaży«. »Flâneur«, kolekcjoner i gracz jako czytelnicy XIX stulecia”. W Wokół „Pasaży” Waltera Benjamina, red. Piotr Śniedziewski, Krzysztof Trybuś, Marek Wilczyński, 91-105. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu.

Kowalski, Jacek. 2016. „Kulturowy performance – Waltera Benjamina doświadczenie snu”, Teksty Drugie 5: 40-55.

Kowalski, Jacek. 2017. „»Świat to technika dźwiękowa…« – motyw muzyczny jako »rausz« przyjemności na przykładzie wybranych tekstów prozy Jarosłava Rudiša”, W Ludyczność w języku i literaturze, red. Bogdan Walczak, Agnieszka Niekrewicz i Jowita Żurawska-Chaszczewska,33-44. Gorzów Wielkopolski: Wydawnictwo Naukowe Akademii im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim.

Markowski, Paweł Michał. 1997. „Kolekcja między autonomią i reprezentacją”, Teksty Drugie,4: 89-103.

Misiak, Tomasz. 2003. „O estetycznym kolekcjonowaniu świata”, Sztuka i Filozofia, 2223: 309-316.

Pomian Krzysztof. 2001. Zbieracze i osobliwości. Paryż - Wenecja. XVI-XVIII wiek, przekł. Andrzej Pieńkoś, Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Regiewicz, Adam. 2018. Szkice o pożytkach z retoryczności teorii literatury i o niepokojach z nią związanych. Kraków: Universitas.

Różanowski, Ryszard. 2011. „Pasaże. Nienapisane arcydzieło”. W Arcydzieła literatury niemiecko-języcznej. Szkice, komentarze, interpretacje, red. Edward Białek i Grzegorz Kowal, 47-62. Wrocław: ATUT.

Ryszkiewicz, Mirosław. 2019. „Retoryka (klasyczna) vs. retoryczność (ponowoczesna). Analiza retoryczna polemiki naukowej. Przypadek Jakuba Z. Lichańskiego i Michała Rusinka”, Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica, 7: 39-54.

Szczepankowska, Irena. 2000. „Retoryka – konotacje pojęcia we współczesnej publicystyce w naukach humanistycznych”, Białostockie Archiwum Językowe, 2:157-181.

Pobrania

Opublikowane

2022-12-23

Jak cytować

Kowalski, Jacek. 2022. „Retoryczność Kolekcji W świetle powieści Johna Fowlesa «Kolekcjoner» (1963)”. "Res Rhetorica" 9 (4):83-95. https://doi.org/10.29107/rr2022.4.4.