„To jest wojna!”. Medialne narracje o protestach kobiet

Autor

  • Barbara Sobczak Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

DOI:

https://doi.org/10.29107/rr2022.1.5

Słowa kluczowe:

narracje medialne, retoryka narracji, Ogólnopolski Strajk Kobiet, obraz świata, bohater

Abstrakt

Przedmiotem analizy retorycznej są medialne narracje czterech tygodników: liberalnych „Newsweeka” i „Polityki” oraz konserwatywnych „Sieci” i „Do rzeczy”, o protestach kobiet, które odbywały się w Polsce od 22 października 2020 roku do początku marca pod szyldem Ogólnopolskiego Strajku Kobiet. Celem analizy jest pokazanie, w jaki sposób różne media konstruują system wyobrażeń na temat przyczyn protestów i jak opisują ich przebieg. W centrum zainteresowania znalazły się przede wszystkim takie zagadnienia retoryki narracji, jak: narzędzia budowania porządku świata oraz typy bohaterów i sposoby ich konstruowania (motywacje, relacje między nimi, przypisywane im wartości i intencje działania). W przypadku każdego z tygodników można mówić o spójności narracji zarówno na poziomie mikro, a więc pojedynczych artykułów, jak i na poziomie makro. Spójność ta opiera się na zgodności sądów, którymi posługują się autorzy poszczególnych tekstów, konstruowaniu określonego obrazu świata i języku, jakiego używa każdy z tygodników.

Biogram autora

Barbara Sobczak - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Adiunkt w Zakładzie Retoryki, Pragmalingwstyki i Dziennikarstwa IFP UAM. Zajmuje się retoryką, teorią komunikacji językowej, analizą konwersacji i dyskursu medialnego. Autorka książki „Wywiad telewizyjny na żywo. Charakterystyka gatunku” (Poznań 2006), a także artykułów podejmujących problematykę języka mediów i retoryki dyskursu publicznego. Współredaktor tomów: Perspektywy polskiej retoryki (Poznań 2007), Retoryka i etyka (Poznań 2009), Dydaktyka retoryki (Poznań 2011). Współautorka kilku słowników. Prowadzi zajęcia i warsztaty z retoryki i erystyki, komunikowania interpersonalnego i językoznawstwa praktycznego. Wykładała gościnnie między innymi na Państwowym Pomorskim Uniwersytecie im. M.W. Łomonosowa w Archangielsku, Irkuckim Państwowym Uniwersytecie Lingwistycznym i Uniwersytecie Karola w Pradze. Współpracowała z Akademią Telewizyjną TVP, analizując programy informacyjne, i z Zeszytami Telewizyjnymi. Jest sekretarzem Zespołu Kultury Żywego Słowa Rady Języka Polskiego przy Prezydium PAN.

Bibliografia

Bitzer, Lloyd F. 1968. “The Rhetorical Situation”, Philosophy & Rhetoric 1:1-14.

Burke, Kenneth. 1965. Permanence and Change: an Anatomy of Purpose. Indianapolis: Bobbs-Merrill.

Chyliński, Marek, i Stephen Russ-Mohl. 2007. Dziennikarstwo. Warszawa: Grupa wydawnicza Polskapresse.

Gill, Ann M., and Karen Whedbee. 2001. „Retoryka”. W Dyskurs jako struktura i proces, red. Teun A. van Dijk, 182-213. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Kotras, Marcin. 2013. „Dwa światy, dwie narracje. Retoryka tygodników opinii „W Sieci” i „Polityka””, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica 46: 89-109.

Kublik, Agnieszka, 2020, „Kantar dla „Wyborczej”: większość Polaków popiera protesty”; https://wyborcza.pl/7,75398,26456716,kantar-dla-wyborczej.html [dostęp: 25.03.2022].

Kuźniar, Aleksandra, 2020, „Komendant Główny o protestach: zatrzymano blisko 80 osób; prowadzonych jest ponad 100 postępowań w sprawie dewastacji”, Gazeta Prawna; https://www.gazetaprawna.pl/wiadomosci/artykuly/1494857,komendant-glowny-policji-o-protestach-zatrzymano-blisko--80-osob-prowadzonych-jest-ponad-100-postepowan-ws-dewastacji.html [dostęp 23.03.222].

Lisicki, Paweł. 2013a. „Nazywamy się „Do Rzeczy”, https://dorzeczy.pl/obserwator-mediow/67/nazywamy-sie-do-rzeczy.html.

Lisicki, Paweł. 2013b. „Dekalog redaktora”, https://wszystkoconajwazniejsze.pl/pawel-lisickidekalog/.

Lisowska-Magdziarz, Małgorzata. 2018. „Medialne narracje tożsamościowe i stosunek do Innego – problem społeczny i dylemat badawczy”, Media, Biznes, Kultura 1 (4): 47-52.

Maćkiewicz, Jolanta. 2020, „Ramy interpretacyjne jako narzędzie badań medioznawczych”, Studia Medioznawcze t. 1, nr 3 (82): 615-627.

Mielczarek, Tomasz. 2018. Tygodniki opinii w zmieniającej się rzeczywistości. Kraków: Universitas.

Pan, Zhongdang, and Gerald M. Kosicki. 1993. “Framing Analysis: An Approach to News Discourse”, Political Communication 10: 55-75.

Schank, Roger. 1991. Tell Me a Story: a New Look at Real and Artificial Intelligence. New York: Charles Scribner.

Sobczak, Barbara. 2014. „O definicjach retorycznych (na przykładzie hasła gender)”, Forum Artis Rhetoricae 4: 41-49.

Interia, 2020, „Strajk Kobiet. Sondaż Kantar: 70 proc. Polaków popiera demonstracje”; https://wydarzenia.interia.pl/kraj/news-strajk-kobiet-sondaz-kantar-70-proc-polakow-popiera-demonstr,-nId,4865183 [dostęp: 25.03.2022].

Trzebiński, Jerzy. 2002. „Narracyjne konstruowanie rzeczywistości”. W Narracja jako sposób rozumienia świata, red. Jerzy Trzebiński, 17-42. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Wasilewski, Jacek. 2012. Opowieści o Polsce. Retoryka narracji, Warszawa: Headmade.

Pobrania

Opublikowane

2022-04-07

Jak cytować

Sobczak, Barbara. 2022. „«To Jest wojna!». Medialne Narracje O Protestach Kobiet”. "Res Rhetorica" 9 (1):69-87. https://doi.org/10.29107/rr2022.1.5.