Retoryczność newsów w polskich serwisach plotkarskich

Autor

  • Karolina Burno-Kaliszuk Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydział Politologii i Dziennikarstwa. Instytut Nauk o Komunikacji Społecznej i Mediach. Katedra Dziennikarstwa

DOI:

https://doi.org/10.29107/rr2021.1.1

Słowa kluczowe:

dziennikarstwo plotkarskie, serwisy plotkarskie, nowe media, retoryka dziennikarska, dezinformacja

Abstrakt

Artykuł stanowi próbę odtworzenia sposobów adaptacji tradycyjnych środków retorycznych przez nadawców serwisów plotkarskich w Polsce. Na podstawie analizy literatury przedmiotu, szablonów graficznych portali oraz wybranych newsów zostają wydobyte powtarzalne działania komunikacyjne i charakterystyczne elementy stylistyczne, które pozwalają autorom przyciągać oraz podtrzymywać uwagę czytelników, dzięki czemu osiągane są zamierzone cele komunikacyjne i biznesowe. Z dotychczasowych badań wynika, że – poza lingwistycznymi i wizualnymi środkami wpływu – na odbiór newsów plotkarskich w istotny sposób oddziałuje również społeczna praktyka plotkowania, która obniża uważność odbiorców i zmienia ich oczekiwania względem prawdziwości przedstawianych wiadomości.

Bibliografia

Borkowska, Marta. 2020a. Anna Lewandowska pokazała rozczulające zdjęcie z córkami. Tak tęsknią za Robertem Lewandowskim. Dostęp: 5.12.2020. https://jastrzabpost.pl/newsy/anna-lewandowska-z-coreczkami_929855.html.

Borkowska, Marta. 2020b. Maffashion „źle stanęła” i pokazała ciążowe krągłości. Przed fanami nic się nie ukryje. Dostęp: 5.12.2020. https://jastrzabpost.pl/newsy/maffashion-zdjecie-w-bikini_925746.html.

Obcas. 2020a. Kalska jest w ciąży? Popatrzcie na jej brzuch! Dostęp: 5.12.2020. https://obcas.pl/kalska-jest-w-ciazy-popatrzcie-na-jej-brzuch/.

Obcas. 2020b. Karolak wyrzucony z Ikei! Sklep odpowiedział na zarzuty aktora! Dostęp: 5.12.2020. https://obcas.pl/karolak-wyrzucony-z-ikei-sklep-odpowiedzial-na-zarzuty-aktora/.

Obcas. 2020c. Miłość Rafała i Gabriela kwitnie! Kryzys zażegnany? Dostęp: 5.12.2020. https://obcas.pl/milosc-rafala-i-gabriela-kwitnie-kryzys-zazegnany/.

Obcas. 2020d. Wieniawa rusza z najważniejszym projektem w swoim życiu! 21-latka nie przestaje zaskakiwać!. Dostęp: 5.12.2020. https://obcas.pl/wieniawa-rusza-z-najwazniejszym-projektem-w-swoim-zyciu-21-latka-nie-przestaje-zaskakiwac/.

Plotek. 2020a. Adriana Kalska w obiektywie Mikołaja Roznerskiego. Fani patrzą na brzuch i spekulują ciążę. „A może coś się w nim kryje?” Dostęp: 5.12.2020. https://www.plotek.pl/plotek/7,154063,26220465,adriana-kalska-w-obiektywie-mikolaja-roznerskiego-fani-patrza.html.

Plotek. 2020b. Julia Wieniawa stworzyła własną markę kosmetyczną. Ceny? „Przystępne.” Dostęp: 5.12.2020. https://www.plotek.pl/plotek/7,154063,26246210,julia-wieniawa-stworzyla-wlasna--marke-kosmetyczna-ceny-przystepne.html.

Plotek. 2020c. Maffashion przerobiła swoje zdjęcie w bieliźnie i szybko je usunęła. Teraz się tłumaczy. Dostęp: 5.12.2020. https://www.plotek.pl/plotek/7,154063,26190663,maffashion-zostala--skrytykowana-za-przerabianie-zdjec-teraz.html.

Plotek. 2020d. Tomasz Karolak wyrzucony z IKEA. Nie chciał założyć maseczki. „Mimo że mam z badania krwi, że wszystko jest w porządku.” Dostęp: 5.12.2020. https://www.plotek.pl/plotek/7,154063,26242375,tomasz-karolak-zostal-wyproszony-z-ikea-z-powodu-braku-maseczki.html.

Pudelek. 2020a. Adriana Kalska JEST W CIĄŻY z Mikołajem Roznerskim? „Przyleciało ufo, albo duży robak świętojański” (FOTO). Dostęp: 5.12.2020. https://www.pudelek.pl/adriana-kalska-jest-w-ciazy-z-mikolajem-roznerskim-przylecialo-ufo-albo-duzy-robak-swietojanski-foto--6544370037058112a.

Pudelek. 2020b. Buntowniczy Tomasz Karolak WYRZUCONY ze sklepu za brak maseczki: „To jest SPRZECZNE Z KONSTYTUCJĄ.” Dostęp: 5.12.2020. https://www.pudelek.pl/rozemocjonowany-tomasz-karolak-opisuje-wyproszenie-ze-sklepu-za-brak-maseczki-i-grzmi-to-jest-sprzeczne--z-konstytucja-6547181608647296a.

Pudelek. 2020c. Czuła Anna Lewandowska tuli córki i żali się fanom: „Tak bardzo tęsknimy za tatusiem” (FOTO). Dostęp: 5.12.2020. https://www.pudelek.pl/czula-anna-lewandowska-tuli-corki-i-zali-sie-fanom-tak-bardzo-tesknimy-za-tatusiem-foto-6545050604284544a.

Pudelek. 2020d. Maffashion tłumaczy się z FALUJĄCEJ SZAFKI na zdjęciu: „Chciałam usunąć to, co stało za mną” (FOTO). Dostęp: 5.12.2020. https://www.pudelek.pl/maffashion-tlumaczy-sie-z--falujacej-szafki-na-zdjeciu-chcialam-usunac-to-co-stalo-za-mna-foto-6540404475861952a.

Pudelek. 2020e. Podekscytowana Julia Wieniawa promuje WŁASNĄ MARKĘ KOSMETYCZNĄ. „To będzie z***biste.” Dostęp: 5.12.2020. https://www.pudelek.pl/podekscytowana-julia-wieniawa--promuje-wlasna-marke-kosmetyczna-to-bedzie-z-biste-6547553898552000a.

Pukos, Katarzyna. 2020a. Julia Wieniawa zaskoczyła wszystkich i otworzyła swoje kosmetyczne imperium. Jest jak Kylie Jenner i Rihanna. Dostęp: 5.12.2020. https://jastrzabpost.pl/newsy/julia--wieniawa-marka-kosmetyczna_932651.html.

Pukos, Krystyna. 2020b. W mediach huczy o ciąży Adriany Kalskiej. Pod nowym zdjęciem u Mikołaja Roznerskiego nie brakuje gratulacji. Dostęp: 5.12.2020. https://jastrzabpost.pl/newsy/mikolaj--roznerski-i-adriana-kalska-dziecko_929116.html.

Siwik, Nikola. 2020. Tomasza Karolaka WYPROSZONO ze sklepu. Aktor nie miał maseczki: „Prędzej bym się od ochroniarza zaraził.” Dostęp: 5.12.2020. https://www.kozaczek.pl/tomasza-karolaka--wyproszono-ze-sklepu-aktor-nie-mial-maseczki-predzej-bym-sie-od-ochroniarza-zarazil/.

Tatara, Monika. 2020a. Julia Wieniawa pochwaliła się niespodzianką. Musiała to SKRYWAĆ przez rok. Dostęp: 5.12.2020. https://www.kozaczek.pl/julia-wieniawa-pochwalila-sie-niespodzianka-musiala-to-skrywac-przez-rok/.

Tatara, Monika. 2020b. Rafał i Gabriel z „Królowych życia” WRÓCILI do siebie. „Dawno nas razem tu nie było.” Dostęp: 5.12.2020. https://www.kozaczek.pl/rafal-i-gabriel-z-krolowych-zyciawrocili-do-siebie-dawno-nas-razem-tu-nie-bylo/.

Trzeszczkowska, Kinga. 2020. Maffashion tłumaczy się z retuszowania zdjęć: „Chciałam coś zamazać.” Dostęp: 5.12.2020. https://www.kozaczek.pl/maffashion-tlumaczy-sie-z-retuszowania-zdjec-chcialam-cos-zamazac/.

Arystoteles. 2009. Retoryka. Retoryka dla Aleksandra. Poetyka, tłum. Henryk Podbielski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Babbie, Earl. 2009. Podstawy badań społecznych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Barthes, Roland. 2006. „Retoryka obrazu.” W Ut pictura poesis, red. Marek Skwara, Seweryna Wysłouch, 139–158. Gdańsk: Wydawnictwo słowo/obraz terytoria.

Bauer, Zbigniew. 2004. „Gatunki dziennikarskie.” W Dziennikarstwo i świat mediów, red. Zbigniew Bauer, Edward Chudziński, 143–173. Kraków: Universitas.

Błachowicz, Ewa. 2010. Plotka w świetle teorii aktów mowy i zasad etyki komunikacji międzyludzkiej. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.

Cialdini, Robert B. 2020. Wywieranie wpływu na ludzi: teoria i praktyka. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Dwyer, Catherine A. 2009. „Behavioral Targeting: A Case Study of Consumer Tracking on Levis.com.” SSRN Electronic Journal, 15th Americas Conference on Information Systems. DOI: 10.2139/ssrn.1508496.

Furman, Wojciech. 2016. „Autorytet przekazów dziennikarskich jako wynik współpracy profesjonalistów i amatorów.” Zeszyty Prasoznawcze, 59, 2 (226): 335–347. DOI: 10.4467/22996362PZ.16.023.5427.

Godzic, Wiesław. 2007. Znani z tego, że są znani. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.

Godzic, Wiesław, Buchner, Anna, Kubalska, Małgorzata, Rudzińska-Sierakowska, Lidia. 2019. Celebryci w polskiej przestrzeni medialnej i społecznej. Badanie interdyscyplinarne. Warszawa: SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny. Dostęp: 5.12.2020. https://www.swps.pl/nauka-i-badania/granty/19088-celebryci-w-polskiej-przestrzeni-medialnej-i-spolecznej.

Hocks, Mary E. 2003. „Understanding Visual Rhetoric in Digital Writing Environment.” College Composition and Communication, 54, 4: 629–656. DOI: 10.2307/3594188.

Jęczeń, Agnieszka. 2011. „Komunikacja na granicy prawdy, czyli o plotce w kulturze masowej.” Acta Humana, 2: 109–121.

Kamińska, Magdalena. 2011. „Portal plotkarski jako współczesny model kolektywnej narracji moralistycznej (na przykładzie „żywotu” Britney Spears według portalu Pudelek.pl).” W Od liberatury do e-literatury, red. Eugeniusz Wilk, Monika Górska-Olesińska, 99–112. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.

Kampka, Agnieszka. 2011. „Retoryka wizualna. Perspektywy i pytania.” Forum Artis Rhetoricae, 1: 7–23.

Kjeldsen, Jens E. 2015. „The Rhetoric of Thick Representation: How Pictures Render the Importance and Strength of an Argument Salient.” Argumentation, 29, 2: 197–215. DOI: 10.1007/s10503-014-9342-2.

Kochan, Marek. 2011. Ekspert, rzecznik czy przywódca. Wyrażanie podmiotu w wywiadach prezesów firm. Dostęp 24.09.2020. http://www.rjp.pan.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=1364&Itemid=50.

Kotuła, Sebastian D. 2018. „Przyczyny popularności internetowych serwisów społecznościowych i plotkarskich.” Media - Kultura - Komunikacja Społeczna, 1 (14): 109–121.

Kozieł, Andrzej. 2010. „Techniki manipulowania a specyfika warsztatowa ogólnoinformacyjnych serwisów internetowych.” W Internetowe gatunki dziennikarskie, red. Kazimierz Wolny-Zmorzyński, Wojciech Furman, 201–210. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.

Kucharski, Sebastian. 2018. Co stępiło kły tabloidów? Memy, ploteczki w sieci, fotki na Insta. Dostęp: 27.09.2020. https://wyborcza.pl/7,156282,23875841,co-stepilo-kly-tabloidow-memy--ploteczki-w-sieci-fotki-na.html.

Lemanowicz, Marzena, Gańko, Ewa. 2016. „Wybrane metody oceny efektywności działań marketingowych prowadzonych w social media.” Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu, 18, 6: 122–128.

Mateja, Magdalena. 2010. „Płeć (niezbyt) piękna. Kobiety jako bohaterki i użytkowniczki internetowych serwisów plotkarskich.” W Konteksty kultury popularnej: płeć, sztuka, media, red. Marek Jeziński, Maria Wincławska, Barbara Brodzińska, 274–290. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.

Mateja, Magdalena. 2011. „Świat przedstawiony zamiast obrazu rzeczywistości? Kreacyjny potencjał mediów brukowych.” Oblicza Komunikacji, 4: 57–71.

Michalczyk, Stanisław. 2013. „Dziennikarstwo i media jako instytucje. Teoretyczna analiza problemu.” W Transdyscyplinarność badań nad komunikacją medialną, T. 3, Tożsamość dziennikarza, red. Małgorzata Kita, Magdalena Ślawska, 25–43. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Mitchell, William J. T. 2013. Czego chcą obrazy? Pragnienia przedstawień, życie i miłości obrazów. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.

Molęda-Zdziech, Małgorzata. 2013. Czas celebrytów. Mediatyzacja życia publicznego. Warszawa: Difin SA.

Moran, Kate. 2020. „How People Read Online: New and Old Findings.” Nielsen Norman Group. Dostęp: 25.09.2020. https://www.nngroup.com/articles/how-people-read-online/.

Mościchowska, Iga, Rogoś-Turek, Barbara. 2015. Badania jako podstawa projektowania user experience. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Olczyk, Tomasz. 2013. „Teoria i praktyka celebrytyzacji politycznej. Celebryci polityczni w internetowych serwisach plotkarskich.” Środkowoeuropejskie Studia Polityczne, 1: 71–90. DOI: 10.14746/ssp.2013.1.04.

Olszański, Leszek. 2012. Media i dziennikarstwo internetowe. Warszawa: Wydawnictwo Poltex.

Palczewski, Marek. 2016. „Rodzaje newsów w polskich tabloidach (Fakt i Super Express).” W Teorie komunikacji i mediów 9, red. Marek Graszewicz, Mariusz Wszołek, 293–307. Wrocław: Wydawnictwo LIBRON.

Pawlak-Hejno, Elżbieta. 2019. „Medialny storytelling (na przykładzie doniesień o wyprawie na Nanga Parbat Tomasza Mackiewicza i Elisabeth Revol).” W Współczesne media. Problemy i metody badań nad mediami, T. 2, red. Iwona Hofman, Danuta Kępa-Figura, 123–141. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.

Pisarek, Walery. 2002. Nowa retoryka dziennikarska. Kraków: Universitas.

Pleszczyński, Jan. 2015. Etyka dziennikarstwa i dziennikarska. Warszawa: Difin SA.

Rodak, Paweł. 2007. Internetowe plotki. Dostęp: 5.12.2020. https://histmag.org/Internetowe-plotki-1306/.

Rose, Gillian. 2010. Interpretacja materiałów wizualnych. Krytyczna metodologia badań nad wizualnością. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Sobczak, Katarzyna. 2014. „Polityczka w obiektywie. Retoryczny przekaz fotografii prasowych polityczek w świetle teorii gender.” W Retoryka wizualna. Obraz jako narzędzie perswazji, red. Agnieszka Kampka, 146–163. Warszawa: Wydawnictwo SGGW.

Sontag, Susan. 2017. O fotografii. Kraków: Wydawnictwo Karakter.

Stiegler, Bernd. 2009. Obrazy fotografii. Album metafor fotograficznych. Kraków: Universitas.

Szewczyk, Anna, Wardzała, Katarzyna. 2011. „Tabloidy internetowe – serwisy plotkarskie w Polsce (na przykładzie serwisów Pudelek.pl i Pardon.pl).” Oblicza Komunikacji, 4: 181–197.

Szylko-Kwas, Joanna. 2017. „Fotografia prasowa a podpis – ujęcie typologiczne.” Studia Medioznawcze, 4 (71): 137–150.

Szymanek, Krzysztof. 2005. Sztuka argumentacji. Słownik terminologiczny. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Ustawa z dnia 26 stycznia 1984 r. Prawo prasowe (Dz. U. 1984, nr 5, poz. 24 z późniejszymi zmianami).

Wimmer, Roger D., Dominick, Joseph R. 2008. Mass media. Metody badań. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Wirtualne Media. 2020. Plejada wyprzedziła Pudelek w liczbie użytkowników, mocno w dół Jastrzabpost i Eska.pl (TOP 10). Dostęp: 27.09.2020. https://www.wirtualnemedia.pl/artykul/plejada-wyprzedzila-pudelek-w-liczbie-uzytkownikow-mocno-w-dol-jastrzabpost-i-eska-pl-top-10.

Wojtak, Maria. 2015. Rozłożone gazety. Studia z zakresu prasowego dyskursu, języka i stylu. Lublin: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej.

Woldan-Kośniewska, Karolina. 2011. „News Titles – A Lure for Clicks. How Internet News Portals use Titles to Gain Advertisements.” W New Media (Studies), red. Katarzyna Kopecka-Piech, Aleksander Woźny, 127–131. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.

Wolny-Zmorzyński, Kazimierz, Kaliszewski, Andrzej. 2014. „Gatunki informacyjne.” W Prasowe gatunki dziennikarskie, red. Kazimierz Wolny-Zmorzyński, Andrzej Kaliszewski, Jerzy Snopek, Wojciech Furman, 33–59. Warszawa: Wydawnictwo Poltex.

Wrycza-Bekier, Joanna. 2013. Web writing. Profesjonalne tworzenie tekstów dla Internetu. Gliwice: Wydawnictwo HELION.

Wrycza-Bekier, Joanna. 2019. Jak czytamy z ekranu? Obalam 5 mitów. Dostęp 24.09.2020. http://poradnikpisania.pl/jak-czytamy-z-ekranu/.

Zwiefka-Chwałek, Agnieszka. 2009. Dziennikarstwo uczestniczące jako przejaw mediamorfozy. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.

Pobrania

Opublikowane

2021-03-27

Jak cytować

Burno-Kaliszuk, Karolina. 2021. „Retoryczność newsów W Polskich Serwisach Plotkarskich”. "Res Rhetorica" 8 (1):2-23. https://doi.org/10.29107/rr2021.1.1.