Zastosowanie przenośni jako nacechowanej negatywnie strategii grzecznościowej w artykułach prasowych

Autor

  • Agnieszka Ewelina Piskorska Uniwersytet Warszawski

DOI:

https://doi.org/10.29107/rr2020.3.4

Słowa kluczowe:

niegrzeczność, metafora, implikatura, teoria relewancji, wrażenie

Abstrakt

Artykuł dotyczy zastosowania przenośni w artykułach prasowych o charakterze polemicznym, w których ten środek stylistyczny użyty jest do sparafrazowania poglądów, będących przedmiotem polemiki. Metaforyczne sformułowania prowadzą do interpretacji, w której osoba głosząca dany pogląd jawi się jako niekompetentna lub ograniczona, przez co stanowią one naruszenie „twarzy” tej osoby i wprowadzają do argumentacji element nacechowany negatywnie. W pracy przedstawiono pogląd, iż pośredni i implicytny charakter komunikatu ma kluczowe znaczenie w spełnieniu tej funkcji.

Bibliografia

Austin, John L. 1962. How to Do Things with Words. Cambridge: Harvard University Press.

Brown, Penelope, Levinson, Stephen C., 1987. Politeness: Some Universals in Language Usage.

Cambridge: Cambridge University Press.

Colston, Herbert, L. 1997. “Salting a wound or sugaring a pill: The pragmatic functions of ironic criticism.” Discourse Processes 23, 24–53.

Culpeper, Jonathan, 2011. Impoliteness: Using Language to Cause Offence. Cambridge: Cambridge University Press.

Dobrzyńska, Teresa. 1994. Mówiąc przenośnie… studia o metaforze. Warszawa: Instytut Badań Literackich.

Dobrzyńska, Teresa. 1995. Metafory wartościujące w polityce i wypowiedziach polityków. W: Kreowanie świata w tekstach, (red.) Andrzej Maria Lewicki, Ryszard Tokarski, 201–214. Lublin: UMCS.

Gargani, Adam. 2016. “Similes as poetic comparisons.” Lingua 175–176, 54–68. DOI: 10.1016/j.lingua.2015.10.019

Gibbs, Raymond W., Colston Herbert, L. 2001. The risks and rewards of ironic communication. W: Say not to Say: New perspectives on miscommunication, (red.) Luigi Maria Anolli, Rita Ciceri, Giuseppe Riva, 188–200. Amsterdam: IOS Press.

Goffman, Erving. 1967. Interaction Ritual: Essays on Face-to-Face Behavior. Garden City: Anchor Books.

Grice, Herbert P. 1975. Logic and conversation. W: Syntax and Semantics 3: Speech Acts, (red.) Peter Cole, Jerry L. Morgan, 41–58. New York: Academic Press.

Hall, Katarzyna. 2011. „Polemika minister edukacji z tekstem «Licea niekształcące.»” Polityka, 11.10.2011. https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/spoleczenstwo/1520108,1,polemika-minister-edukacji-z-tekstem-licea-nieksztalcace.read Dostęp: 1.02.2020.

Hartman, Jan. 2015. “Uczelniany ruch oporu.” Polityka, 3.01.2015. https://hartman.blog.polityka.pl/2015/01/03/uczelniany-ruch-oporu Dostęp: 1.02.2020.

Haugh, Michael. 2013. “Speaker meaning and accountability in interaction.” Journal of Pragmatics 48, 41–56. DOI: 10.1016/j.pragma.2012.11.009

Haugh, Michael. 2015 Im/politeness implicatures. Berlin: De Gruyter.

Ide, Sachiko 1989. “Formal forms and discernment: Two neglected aspects of universals of linguistic politeness.” Multilingua 8(2/3), 223–248.

Kawka, Maciej. 2014. “O badaniu języka dyskursu medialnego.” Media i Społeczeństwo 4, 164–171.

Kosmulski, Marek, Proń Adam. 2014. „Polemika z tekstem prof. Leszka Pacholskiego «Naukowcy coraz częściej zamiast wiedzy tworzą rankingi.»” Polityka, 28.10.2014. https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/nauka/1597547,1,polemika-z-tekstem-prof-leszka-pacholskiego-naukowcy-coraz-czesciej-zamiast-wiedzy-tworza-rankingi.read Dostęp: 21.01.2020

Lakoff, George, Johnson, Mark. 1988. Metafory w naszym życiu, tłum. Tomasz Krzeszowski. Warszawa: PIW.

Lakoff, Robin. 1973. The logic of politeness or minding your p’s and q’s. W: Papers from the Ninth Regional Meeting of the Chicago Linguistic Society, 292–305. Chicago: Chicago Linguistic Society.

Leech, Geoffrey. 1983. Principles of Pragmatics. London: Routledge

Linde-Usiekniewicz, Jadwiga. 2007. Językowe, międzyjęzykowe, kulturowe i międzykulturowe aspekty grzeczności. W: Grzeczność na krańcach świata, (red.) Małgorzata Marcjanik, 15–36. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.

Loewe, Iwona. 2014. “Dyskurs medialny – przegląd stanowisk badawczych.” Forum Lingwistyczne 1, 9–16.

Marcjanik, Małgorzata. 1997. Polska grzeczność językowa. Kielce: Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Jana Kochanowskiego.

Marcjanik, Małgorzata. 2017. Słownik językowego savoir-vivre'u. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.

Marcjanik, Małgorzata, Bonacchi, Silvia, Frączek, Agnieszka. 2019. Polsko-niemiecki słownik etykiety językowej. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.

Matsumoto, Yoshiko. 1988. “Reexamination of the universality of face: Politeness phenomena in Japanese.” Journal of Pragmatics 12, 403–426.

Pacholski, Leszek. 2014. „Kontrpolemika w sprawie tekstu «Naukowcy coraz częściej zamiast wiedzy tworzą rankingi.»”. Polityka, 4.11.2014. https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/nauka/1598299,1,kontrpolemika-w-sprawie-tekstu-naukowcy-coraz-czesciej-zamiast-wiedzy-tworza-rankingi.read Dostęp: 21.01.2020.

Pilkington, Adrian. 2000. Poetic effects. A relevance theory perspective. Amsterdam-Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.

Pilkington, Adrian. 2010. Metaphor comprehension: some questions for current accounts in relevance theory. W: Explicit Communication: Robyn Carston's Pragmatics, (red.) Belen Soria, Esther Romero, 156-172. Basingstoke: Palgrave-Macmillan.

Piskorska, Agnieszka. 2016. Po co rozmawiamy? O funkcjach komunikacji w ujęciu teorii relewancji. Kraków: Tertium.

Piskorska, Agnieszka. 2017. On the strength of explicit and implicit verbal offences. A relevance-theoretic view. W: Verbale Aggression, (red.) Silvia Bonacchi, 51-71. Berlin: Mouton de Gruyter.

Puzynina, Jadwiga. 1988. Ironia jako element ję zyka osobniczego. W: Język osobniczy jako przedmiot badań lingwistycznych, (red.) Jerzy Brzeziński, 35-44. Zielona Góra: Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Zielonej Gó rze.

Sperber, Dan, Wilson, Deidre. 1995. Relevance: Communication and Cognition. Oxford: Blackwell [2011]. Relewancja: Komunikacja i poznanie. Kraków: Tertium.

Sperber, Dan, Wilson, Deidre. 2008. A deflationary account of metaphors. W: The Cambridge Handbook of Metaphor and Thought, (red.) Raymond. W. Gibbs, 84-105. Cambridge: Cambridge University Press

Terkourafi, Marina. 2015. “Conventionalization: A new agenda for im/politeness research.” Journal of Pragmatics 86, 11–18. DOI: 10.1016/j.pragma.2015.06.004

Unger, Christoph. 2017. Towards a relevance-theoretic account of allegory. W: From Discourse to Morphemes. Applications of Relevance Theory, (red.) Agnieszka Piskorska, Ewa Wałaszewska, 152–174. Newcastle-upon-Tyne: Cambridge Scholars Publishing.

Wilson, Deidre. 2018. Relevance theory and literary interpretation. W: Reading Beyond the Code. Literature and Relevance Theory, (red.) Terence Cave, Deirdre Wilson, 185–204. Oxford: Oxford University Press.

Wilson, Deirdre, Carston, Robyn. 2007. “Metaphor, relevance and the 'emergent property' problem.” The Baltic International Yearbook of Cognition, Logic and Communication 3, 1-40. DOI: 10.4148/biyclc.v3i0.23

Pobrania

Opublikowane

2020-10-06 — zaktualizowane 2020-10-07

Wersje

Jak cytować

Piskorska, Agnieszka Ewelina. (2020) 2020. „Zastosowanie przenośni Jako Nacechowanej Negatywnie Strategii grzecznościowej W artykułach Prasowych”. "Res Rhetorica" 7 (3). https://doi.org/10.29107/rr2020.3.4.