Między chaosem a porządkiem – retoryczne zmagania z wybuchem I wojny światowej na łamach „Tygodnika Ilustrowanego”
DOI:
https://doi.org/10.17380/rr2015.2.3Abstrakt
Analiza tekstów opublikowanych w latach 1913-1914 (przed wybuchem I wojny światowej) w „Tygodniku Ilustrowanym” wskazuje, iż wydawane w Warszawie pismo koncentrowało swoją uwagę przed wszystkim na zachowaniu rozwagi i dystansu. Redakcja, uspokajając czytelników, proponowała spojrzenie na europejski konfl ikt w kategoriach przywrócenia równowagi ekonomicznej. Wybuch wojny zmusił pismo do modyfi kacji strategii komunikacyjnej – materiały składające się na pierwszy wojenny numer periodyku oscylują między strachem i fermentem (w doniesieniach o działaniach zbrojnych) spokojem i pewnością (w opisie nowego porządku). Retoryczne napięcie obecne w materiałach numeru specjalnego oddaje przełomowość opisywanej rzeczywistości, a jednocześnie świadczy o podjętej przez redakcję próbie utrzymania realizowanej w periodyku strategii informacyjnej, o dążeniu do uprzywilejowania dyskursu porządku.
Bibliografia
Bałabuch, Henryk. 2001. Nie tylko cenzura. Prasa prowincjonalna Królestwa Polskiego w rosyjskim systemie prasowym w latach 1865-1915. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Brykalska, Maria. 1996. „Tygodnik Ilustrowany”. W Słownik literatury polskiej XX wieku, red. Alina Brodzka et al, 1135-1139. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Czubiński, Antoni. 2003. Historia powszechna XX wieku, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Fleckenstein, Kristie S. 2010. Vision, Rhetoric, and Social Action in the Composition Classroom, Illinois: Southern Illinois University Press.
Florczak, Jacek. 2002. „Środki perswazji i argumentacji w płaszczyźnie inferencji językowych na przykładzie spotów informacyjnych o Unii Europejskiej”. Bulletin de la Société Polonaise de Linguistique LVIII: 37-63.
Gabryś-Sławińska, Monika. 2012. „Wielka Wojna na łamach warszawskiego «Tygodnika Ilustrowanego» – w pierwszym roku działań militarnych (1914-1915)”. Res Historica 34: 47-64.
Gabryś-Sławińska, Monika. 2015. Konfl ikty zbrojne na łamach „Tygodnika Ilustrowanego” w latach 1904-1918, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Gabryś-Sławińska, Monika. Między Bukaresztem a Sarajewem - „Tygodnika Ilustrowanego” prognozy wojenne (sierpień 1913-lipiec 1914). Warszawa: Wydawnictwo UKSW [w druku].
Gajkowska, Cecylia. 1994. „Tygodnik Ilustrowany”. W Słownik literatury polskiej XIX wieku, red. Józef Bachórz i Alina Kowalczykowa, 965-966. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Kmiecik, Zenon. 1976. „Prasa polska w Królestwie Polskim i Imperium Rosyjskim w latach 1865-1904”. W Prasa polska 1864-1918, red. Jerzy Łojek, 11-57. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Korolko, Mirosław. 1998. Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Lewiński, Piotr H. 2012. Neosofistyka. Argumentacja retoryczna w komunikacji potocznej. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Lipiński, Wacław. 1986. Walka zbrojna o niepodległość Polski w latach 1905-1918. Warszawa: Volumen.
Nowak, Paweł. 2008. „Retoryka a propaganda polityczna”. W Retoryka, red. Maria Barłowska, Agnieszka Budzyńska-Daca, Piotr Wilczek, 207-226. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Piekot, Tomasz. 2006. Dyskurs polskich wiadomości prasowych. Kraków: Universitas.
Piloci, [w:] http://zbyhu.republika.pl/main/ludzie/piloci/garros [data aktualizacji: 25.02.2015].
Rysiewicz, Adam. 1984. „Sonet jako gatunek retoryczny: Kochanowski, Szarzyński – pierwsze manifestacje”. W Retoryka a literatura, red. Barbara Otwinowska, 121-135. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Sobczak, Barbara. 2009. „Retoryka a niejęzykowe środki komunikacji”. Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza 15: 57-76.
Stępnik, Krzysztof. 1995. Legenda Legionów. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Stępnik, Krzysztof. 2013. „«Kinetyka». Rysunek i fotografi a prasowa sprzed stulecia (Kod Monte Carlo)”. W Komunikacja wizualna w prasie i w mediach elektronicznych, red. Kazimierz Wolny-Zmorzyński et al., 15-34. Warszawa: Wydawnictwo Poltext.
Strzelecki, Jan. 1970. „Wstęp”, W Jaurès, Jean. 1970. Wybór pism, 8-64. Warszawa: Książka i Wiedza.
Szymków-Sudziarska, Aleksandra. 2012. „Za kulisami sceny politycznej: analiza komunikatów przedwyborczych z perspektywy psychologicznej”. W: Instrukcja obsługi tekstów. Metody retoryki, red. Jacek Wasilewski, Anna Nita, 31-50. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Wasilewski, Jacek. 2006. Retoryka dominacji. Warszawa: Wydawnictwo Trio.
Wolny-Zmorzyński, Kazimierz. 2007. Fotografi czne gatunki dziennikarskie. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Ziomek, Jerzy. 1990. Retoryka opisowa. Warszawa: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Bibliografia podmiotowa
„Armia austriacka”. 1914. Tygodnik Ilustrowany 32: IV.
„Armia niemiecka na granicy rosyjskiej”. 1914. Tygodnik Ilustrowany 32: III.
„Automatyczne celowanie z karabinu”. 1913. Złoty Róg 31: 15.
„Epizody z wojny przyszłości”. 1909. Tygodnik Ilustrowany 26: 520.
„Flota angielska”. 1914. Tygodnik Ilustrowany 32: VI.
„J. Jaurès”. 1914. Tygodnik Ilustrowany 32: V.
„Karabiny w wojnie obecnej”. 1904. Tygodnik Ilustrowany 27: 537.
„Nowoczesne pociski”.1905. Ziarno 21:407.
„Od redakcji”. 1859. Tygodnik Ilustrowany 1: 1.
„Od Redakcji”. 1914. Tygodnik Ilustrowany 32: V.
„Piekło wojny”. 1904. Prawda 42: 499.
„Po zamachu w Sarajewie”. 1914. Ziemia Lubelska 181: 5.
„Sir Edward Grey”. 1914. Tygodnik Ilustrowany 32: VI.
„Straty w wojnach nowoczesnych”. 1913. Ziarno 44: 862.
„W przededniu wojny”. 1909. Tygodnik Ilustrowany 10: 192.
„Walka na morzu”. 1914. Tygodnik Ilustrowany 32: III.
„Wojna austriacko-serbska”. 1914. Świat 31: 8.
„Z nastrojów w Niemczech”. 1914. Słowo Polskie 427: 2.
„Z pola wojny”. 1914. Tygodnik Ilustrowany 31: 611.
„Z tragedii sarajewskiej”. 1914. Tygodnik Ilustrowany 28: 550-551.
Aramis. 1913. „Europa bez… Francji”. Tygodnik Ilustrowany 49: 908.
Dębicki, Zdzisław. 1914. „Wojna!”. Tygodnik Ilustrowany 32: II.
Dz. 1912. „Fantazje ofi cera japońskiego”. Tygodnik Ilustrowany 30: 624-626.
H. 1907. „Przyszła wojna”. Ziarno 30: 16-17.
J. K. 1904. „Przyszłość narodów”. Tygodnik Ilustrowany 24: 474-476.
J. K. 1904. „Telegraf bez drutu na wojnie”. Tygodnik Ilustrowany 19: 375-376.
Jaurès, Jean. 1970. „Konieczna zimna krew”, W: Jaurès, Jean. 1970. Wybór pism, 996-998. Warszawa: „Książka i Wiedza”.
Koperski, J. 1913. „Delegacje”. Tygodnik Ilustrowany 49: 967.
Kozicki, S. 1913. „W poszukiwaniu mocy narodowej”. Tygodnik Ilustrowany 39: 765.
Lech. 1914. „Komentarz polityczny”. Ziarno 31: 484.
Marwicz. 1914. „Finis Germaniae”. Tygodnik Ilustrowany 9: 169.
Nofok, Stanisław. 1914. „Z życia ulicznego Warszawy”. Tygodnik Ilustrowany 32: IV.
Perzyński, Włodzimierz. 1914. „Z chwili”. Tygodnik Ilustrowany 32: III.
T. I. 1914. „Przedwiośnie”. Tygodnik Ilustrowany 11: 205.
T. I. 1914. „Wojna w Meksyku”. 1914. Tygodnik Ilustrowany 18: 350.
Pobrania
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Artykuły publikowane są na lincencji CC BY 4.0. Treść licencji jest dostępna tutaj: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/
Artykuły opublikowane na licencji CC-BY (wersje postprint) mogą być udostępniane przez autorów każdemu, na dowolnej platformie lub za pośrednictwem dowolnego kanału komunikacyjnego pod warunkiem, że zostały przypisane do Res Rhetorica jako pierwotnego wydawcy.
